Rokkaku-dō (Choho-ji Temple) in Kyoto
Wat is ikebana?
Ikebana is de wereldberoemde Japanse bloemsierkunst. Ikebana betekent- ikeru (生 け る, in leven houden) en hana (花, bloem). Mogelijke vertalingen zijn leven geven aan bloemen en bloemen schikken. Het wordt ook wel kadō (華道 of 花道) genoemd — de weg van de bloemen.
In tegenstelling tot de kunst van het bloemschikken in de westerse wereld, waar vooral de kwantiteit van de bloemen voorop staat, is de Japanse bloemschikkunst gericht op het scheppen van een fraaie compositie. Men geeft aandacht aan het lijnenspel, asymmetrie, ruimte, contrast en harmonie.
Geschiedenis
De oorsprong van ikebana ligt in de rituele bloemenoffers aan de geesten van overledenen in boeddhistische tempels. Deze offers dateren al uit de 6e eeuw, toen het boeddhisme in Japan werd geïntroduceerd. Het boeddhisme kwam oorspronkelijk uit India en bereikte, via China, Japan.
Ikenobo
Ikenobo is de oudste en de grootste Ikebanaschool ter wereld. Deze school bestaat al meer dan 550 jaar en markeert het begin van de bouw van de Rokkaku-dō tempel in Kyoto. Deze tempel werd in 587 gebouwd door prins Shōtoku, die bij een vijver in Kyoto een plek zocht om het boeddhisme te belijden. In de 7e eeuw bracht Ono-no-Imoko, een officiële afgezant, de praktijk van het plaatsen van boeddhistische bloemen op een altaar uit China naar Japan. Hij werd priester in de tempel en bracht de rest van zijn dagen door met bloemschikken. De oorspronkelijke priesters van de tempel woonden aan de rand van de vijver, waarvoor het Japanse woord Ike 池, Bō 坊, verbonden door het deeltje no の maakt het woord Ikenobō 池 坊 , priester van de vijver. De naam Ikenobō, verleend door de keizer, raakte gehecht aan deze priesters die zich specialiseerden in altaar arrangementen.
Sen’ei Ikenobō (池坊専永) is de 45e Generatie Ikenobo Hoofdmeester. Zijn dochter Yuki, momenteel officieel de rector, wordt de 46e Generatie Ikenobo Hoofdmeester met de naam Ikenobō Senkō IV (四 代 目 池 坊 専 好).
Drie verschillende stijlen bij de Ikenobo school
Bij de Ikenobo school kan men 3 verschillende stijlen van arrangementen oefenen; Rikka, Shoka en Jiyuka. Elke stijl heeft zijn eigen kenmerk en leerproces.
Rikka betekent staande bloemen. De oudste stijl van Ikenobo school. De oorsprong gaat terug naar het boeddhistische aanbod van bloemen, die rechtop in vazen werden geplaatst en nu bekend zijn als Tatehana. De rikka-stijl toont de schoonheid en kracht van de het berglandschap. Pinus ( den ) symboliseert bijvoorbeeld uithoudingsvermogen en eeuwigheid, en gele chrysanten symboliseren het leven. Bomen kunnen bergen symboliseren, terwijl grassen en bloemen water kunnen suggereren. Ze zijn meestal vrij groot ( 1,5 – 4,5 meter ) en hun constructie vereist grote, technische en artistieke, vaardigheid.
Rikka Shofutai bestaat voornamelijk uit zeven of negen yakueda (hoofdonderdelen) die het innerlijke karakter van elke plant weerspiegelen. Met een complexe en gevarieerde compositie komt de natuurlijke schoonheid en de waardigheid van planten tot uiting.
Rikka Shimputai werd in 1999 geïntroduceerd door de huidige Hoofdmeester Sen ‘ei Ikenobo als rikka die geschikt is voor eigentijdse ruimtes. Omdat de schikking geen vaste vorm heeft, wordt de beweging van planten benadrukt in Rikka Shimputai.
Shoka is een stijl die ontstaan is in de late Edo-periode. Door gebruik te maken van één tot drie materialen drukt Shoka de levende vorm uit van planten die zijn geworteld in de grond en naar boven groeien.
Shoka Shofutai bestaat uit drie yakueda (hoofdonderdelen) die shin, soe en tai worden genoemd, vergeleken met drie polen of functies (hemel, aarde en mensheid). Shoka Shofutai kan worden gearrangeerd met één, twee of drie materialen. Voor deze stijl is het belangrijk om te begrijpen wat Shussho is. Shussho is het kenmerk, de vorm van groei en ontwikkeling van elke plant.
Shoka Shimputai werd in 1977 geïntroduceerd door de huidige Hoofdmeester Sen’ei Ikenobo als een nieuwe stijl van Shoka die past bij hedendaagse levensstijlen. De onderscheidende kenmerken van Shoka Shimputai zijn helderheid en scherpte.
Jiyuka ook bekent als vrije stijl wordt meer en meer gebruikt als de nieuwe ikebana voor het versieren met bloemen in ruimtes en situaties die verschillen van de originele, vroeger veel gebruikte tokonoma, waar oorspronkelijk Rikka en Shoka werden getoond. Vrije stijl is een stijl zonder vaste vorm, die letterlijk vrij kan worden geschikt door het observeren van de vormen en texturen van planten.